معاونت بهداشت

به گزارش روابط عمومی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپوراهواز، امل خضرئی کارشناس سلامت سالمندان و میانسالان مرکز بهداشت استان خوزستان گفت: سواد سلامت به عنوان یک مهارت اجتماعی و شناختی دارای ابعاد مختلفی است.بهبود سواد سلامت افراد، منجر به پیامدهایی چون افزایش توانایی بالقوه فردجهت اخذ تصمیمات آگاهانه، کاهش خطرات تهدیدکننده سلامت، افزایش پیشگیری از بیماریها، ارتقای امنیت، افزایش کیفیت زندگی و افزایش کیفیت مراقبت از افراد میشود .

 

وی افزود: مطالعات نشان داده اند که محدودیت سواد سلامت عوارض متعددی را در حوزه های مختلف سلامتی از قبیل عدم دسترسی به خدمات بهداشتی مناسب، تمایل کمتر به پیگیری درمان، تبعیت دارویی اندک، افزایش میزان مراجعه به اورژانس ها، افزایش طول دوره درمان در بیمارستان و افزایش میزان مرگ و میر ایجاد کرده و تأثیر چشمگیری در استفاده از خدمات مراقبیت سلامت دارد . علاوه بر این موارد، تأثیر اقتصادی منفی ناشی از سواد سلامت  پایین بر بیماران و سیستم بهداشت و مراقبت سلامت را نمی توان نادیده گرفت.

 

برخی دلائل  ضرورت توجه به سواد سلامت:

خضرئی خاطر نشان کرد:  تفاوت بارزی بین سواد سلامت و سواد عمومی وجود دارد. سواد عمومی شامل توانایی خواندن، نوشتن و داشتن مهارتهای پایه ای است. در مقابل سواد سلامت به عنوان یک مهارت شناختی و اجتماعی تعریف میشود که توانایی افراد را در دستیابی، فهم و استفاده از اطلاعات در راستای ارتقای سلامت ، تعیین میکند .

 

وی اضافه کرد:  براساس مطالعه ای که در ایران انجام گرفته، نشان داده شده است که نیمی از جمعیت ایران دارای محدودیت سواد سلامت بوده و این محدودیت در گروههای آسیب پذیر، از جمله سالمندان، زنان خانه دار، افراد بیکار و افراد باسواد عمومی محدود، شایعتر است. به گونه ای که این امر آنان را در معرض خطر ازدست دادن سلامتی قرار میدهد .

 

وی با بیان اینکه؛ اهمیت سواد سلامت در تأثیر بر نتایج سلامتی به خوبی شناخته شده است و نقش مهمی در تصمیم گیری افراد در مورد نیازهای حوزه سلامت خود ایفا مینماید، گفت: تهیه مفاد آموزشی منطبق با سطح سواد سلامت مخاطبان با توجه به موقعیت های بومی ، جغرافیایی و فرهنگی ، اقتصادی و سایر موارد مرتبط ضرورت دارد.   

 

وی اظهارداشت: باتوجه به نتایج پژوهش های انجام شده درتهیه محتوی های آموزشی وجلسات آموزشی مجازی وغیر مجازی بکاربردن توصیه های زیر درجهت افزایش سواد سلامت موثر است.


- با زبانی ساده بیان شود (کوتاهی جملات ، سهولت خواندن، عدم استفاده از اصطلاحات تخصصی، آمارواطلاعات به گونه بیان شود که مطلب به سهولت درک شود )

- هدف به روشنی بیان شده و محتوا هدفمند باشد (دراین زمینه استفاده از عناصر بصری در مفاد آموزشی کمک کننده است.)

- از گرافیک و تصاویر آموزشی مرتبط با متن استفاده شود.

- مشارکت مخاطبان از طریق پرسش و پاسخ، مسابقه یا بازی و روایت تجربیات جلب شود.

-مطالب آموزشی تناسب فرهنگی و اجتماعی با مخاطبان از نظر تجارب، ارزشها و عقاید داشته باشد.

 

رابطه سواد سلامت و فرزندآوری

 

خضریی می گوید: در سال های اخیر تحولات جمعیتی چشمگیری در دنیا رخ داده است که یکی از مهمترین این تغییرات،کاهش نرخ باروری در بسیاری از کشورها از جمله ایران بوده است. برخی جامعه شناسان تغییر نگرش به فرزندآوری را مهمترین علت کاهش باروری و کوچک شدن بعد خانوار در دهه های اخیر می دانند.

 

مطالعات نشان دهنده نقش چند سطحی مشارکت مردان از جمله جایگاه اقتصادی – اجتماعی، دیدگاه های مذهبی و دانش و آگاهی آنان بر سلامت باروری و فرزندآوری می باشد. درمقالات پژوهش شده نسبت زیادی از مردان نگرش مثبتی به فرزندآوری داشتند. از جمله متغیرهای مرتبط با نگرش مردان به فرزندآوری تحصیلات، طبقه اجتماعی- اقتصادی، احساس تنهایی، محل سکونت و میزان استفاده از اینترنت بوده است .

 

وی تصریح کرد: در واقع با توجه به تعاریف سواد سلامت جهت ایجاد تغییر در نگرش و فرزند آوری لزوم متغیرهای فراوانی موثر خواهند بود .

 

کارشناس سلامت سالمندان و میانسالان مرکز بهداشت استان خوزستان تاکید کرد: با در نظر گرفتن این متغیرها براساس عقاید فرهنگی و اجتماعی و مذهبی، موقعیت های زیست محیطی و استراتژی منطقه، راهکارها متفاوت خواهد بود اما درنهایت؛ افزایش سیاست های تشویقی، آگاهی بخشی در راستای اهمیت فرزندآوری، فراهم کردن اشتغال برای مردان، مسکن مناسب و اجرای برنامه های آموزشی جامع به منظور تقویت دیدگاه مثبت مردان نسبت به فرزندآوری ضروری است.