معاونت بهداشت

به گزارش روابط عمومی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز،در یک همایش آموزشی ویژه توانمندسازی زنان و خانواده که به همت مدیرکل امور بانوان استانداری خوزستان برگزار شد، دکتر مهرداد شریفی، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز و رئیس مرکز بهداشت استان، با حضور در جمع اساتید و بانوان فعال، ضمن تقدیر از تلاش‌های مدیرکل امور بانوان و همکارانش به بررسی وضعیت سلامت استان پرداخت و بر اهمیت پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر تأکید کرد.

 

دکتر شریفی در آستانه روز جهانی پوکی استخوان (۲۰ اکتبر برابر با ۲۸ مهرماه) و هفته ملی سلامت استخوان (۲۶ مهرماه تا ۲ آبان‌ماه)، بر اهمیت پیشگیری از این بیماری خاموش تأکید کرد.

 

وی افزود: پوکی استخوان یا استئوپروز، یک بیماری مزمن استخوانی است که بدون علائم اولیه، توده استخوانی را کاهش می‌دهد و منجر به شکستگی‌های ناگهانی و خطرناک می‌شود.

 

معاون بهداشت هشدار داد: پوکی استخوان هیچ علامتی ندارد و بسیاری از افراد تنها پس از یک سقوط جزئی یا ضربه، متوجه آن می‌شوند. با افزایش سن جمعیت در ایران و جهان، شیوع این بیماری رو به رشد است و باید با اقدامات پیشگیرانه، از سلامت استخوان‌ها محافظت کنیم.

 

 

 

تعریف و ویژگی‌های بیماری

 

در ادامه دکتر کوروش نعمانی کارشناس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای غیر واگیر مرکز بهداشت استان  خوزستان  گفت: پوکی استخوان، که اغلب "بیماری خاموش" نامیده می‌شود، باعث می‌شود استخوان‌ها متخلخل و شکننده شوند. این بیماری در هر سنی قابل پیشگیری است، اما بدون توجه به عوامل سبک زندگی مانند تغذیه نامناسب، عدم فعالیت بدنی، مصرف سیگار و الکل، می‌تواند به طور تدریجی پیشرفت کند.

 

شایع‌ترین شکستگی‌ها: لگن (گردن استخوان ران)، ستون مهره‌ها، مچ دست و قسمت بالای استخوان بازو.

 

خطر تکرار: پس از اولین شکستگی، خطر شکستگی‌های بعدی ۲ تا ۳ برابر افزایش می‌یابد.

 

تشخیص دیرهنگام: حدود ۸۰% بیماران پس از شکستگی، همچنان بدون تشخیص و درمان باقی می‌مانند.

 

 

 

آمار تکان‌دهنده جهانی و ملی

 

با افزایش جمعیت سالمندان، پوکی استخوان به یک چالش جهانی تبدیل شده است. بر اساس بنیاد بین‌المللی پوکی استخوان (IOF):

 

سالانه بیش از ۳۷ میلیون شکستگی شکننده در افراد بالای ۵۵ سال در جهان رخ می‌دهد.

 

پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰، شکستگی لگن در مردان ۳۱۰% و در زنان ۲۴۰% نسبت به سال ۱۹۹۰ افزایش یابد.

 

بیش از ۵۵% بیماران با شکستگی لگن، سابقه شکستگی مهره قبلی دارند.

 

سابقه شکستگی قبلی، خطر شکستگی مجدد را تا ۸۶% افزایش می‌دهد.

 

 

 

در ایران و جهان:

 

از هر دو زن بالای ۵۰ سال، یک نفر و از هر چهار مرد بالای ۵۰ سال، یک نفر شکستگی ناشی از پوکی استخوان را تجربه می‌کند.

 

در زنان، این بیماری بیش از سرطان سینه، سکته قلبی یا دیابت منجر به بستری شدن می‌شود.

 

در مردان، خطر شکستگی ناشی از پوکی استخوان بیشتر از سرطان پروستات است.

 

همچنین، تحقیقات نشان می‌دهد درمان‌های دارویی می‌تواند خطر شکستگی لگن را تا ۴۰%، شکستگی مهره‌ها را ۳۰-۷۰% و شکستگی‌های غیرمهره‌ای را ۳۰-۴۰% کاهش دهد. با این حال، پایبندی به درمان پایین است:

 

پس از ۶ ماه: ۲۰% بیماران درمان را قطع می‌کنند.

 

پس از یک سال: حدود نیمی از بیماران.

 

پس از دو سال: ۶۷% بیماران.

 

قطع درمان منجر به کاهش مجدد توده استخوانی می‌شود.

 

 

 

آیا شما در معرض خطر هستید؟

 

وی توصیه کرد: انجام معاینه بالینی، گرفتن شرح حال و ارزیابی عوامل خطر در تمامی افراد بالای ۵۰ سال ضروری است. کلیه خانم‌های بالای ۶۵ سال و آقایان بالای ۷۰ سال، حتی بدون عوامل خطر، باید تراکم استخوان انجام دهند.

 

عوامل خطر شامل سن بالا، سابقه خانوادگی، کمبود ویتامین D، تغذیه نامناسب و سبک زندگی sedentary است.

 

پیشگیری و درمان: قدم بردارید برای سلامت استخوان‌ها

 

پیشگیری از پوکی استخوان شامل اصلاح سبک زندگی و درمان دارویی است. توصیه‌های کلیدی:

 

تغذیه مناسب: مصرف کافی لبنیات کم‌چرب، پروتئین و ویتامین D.

 

فعالیت بدنی: ورزش منظم با تحمل وزن برای تقویت عضلات و استخوان‌ها.

 

نور خورشید: برای تأمین ویتامین D طبیعی.

 

اجتناب از عوامل منفی: عدم مصرف سیگار و الکل.

 

درمان دارویی: بیماران باید حداقل ۳ سال تحت نظر پزشک درمان را ادامه دهند.

 

 

 

شعارهای هفته ملی سلامت استخوان:

 

"برای سلامت استخوان خود 'قدم' برداریم"

 

"اجازه ندهیم که پوکی استخوان آینده ما را بشکند"

 

"مهار پوکی استخوان با تشخیص به موقع"

 

دکتر شریفی تأکید کرد: با تشخیص زودهنگام و اقدامات پیشگیرانه، می‌توانیم این بیماری خاموش را مهار کنیم و از شکستگی‌های آینده جلوگیری نماییم. برای اطلاعات بیشتر، به مراکز بهداشت استان خوزستان مراجعه کنید.