معاونت بهداشت

 

 

 

به گزارش روابط عمومی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، به نقل از بنفشه محجوب، رئیس گروه آموزش و ارتقاء سلامت مرکز بهداشت استان خوزستان، در جلسه‌ای که روز 29 شهریور ۱۴۰۴با حضور مدیران و کارشناسان بهداشت، فرمانداران و نمایندگان سازمان‌های مرتبط برگزار شد، جزئیات برنامه ملی "شهر سالم" برای دو شهر استان خوزستان اعلام گردید. این برنامه، بخشی از پروژه جهانی سازمان بهداشت جهانی (WHO) است که هدف آن بهبود سلامت جامعه از طریق مشارکت مردمی، توسعه محیط‌های پایدار و سیاست‌های حمایتی است.

 

 

محجوب در این جلسه تأکید کرد: برنامه شهر سالم نه تنها یک طرح بهداشتی، بلکه یک رویکرد جامع برای مقابله با نابرابری‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی است. ما در خوزستان دو شهر باوی و  گتوند را برای اجرای این برنامه انتخاب کرده‌ایم، اما تغییرات مدیریتی در باوی اجرای آن را به تأخیر انداخته است. با این حال، با نیازسنجی اولیه و تمرکز بر شاخص‌های کلیدی، آماده‌ایم تا این شهرها را به استانداردهای جهانی برسانیم.

 

 

اهداف کلیدی برنامه در خوزستان:

 

ایجاد محیط سالم برای همه شهروندان: تمرکز بر زیرساخت‌های شهری، کاهش فقر، اعتیاد، جرائم و حوادث (مانند جاده‌ای و خانگی).

 

مقابله با عوامل تأثیرگذار بر سلامت: شامل سواد سلامت، بهداشت محیط، مدیریت پسماند و حتی کنترل سگ‌های ولگرد.

 

هماهنگی بین‌سازمانی: تطبیق اهداف توسعه ملی و منطقه‌ای برای جلوگیری از موازی‌کاری، با مسئولیت فرمانداران و شهرداران در هدایت فعالیت‌ها.

 

 

 

ساختار اجرایی:

 

کمیته راهبری: ریاست توسط معاون استاندار، دبیرخانه علمی توسط شبکه بهداشت و دبیرخانه اجرایی توسط شهرداری.

 

 

 

شش کارگروه تخصصی:

 

سلامت و سبک زندگی (ریاست: رئیس شبکه بهداشت).

 

سوانح و حوادث (ریاست: فرمانده پلیس راهنمایی).

 

ایمنی ادارات و مراکز آموزشی (ریاست: آموزش و پرورش).

 

پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی (ریاست: بهزیستی).

 

تاب‌آوری در بلایا (ریاست: فرماندار).

 

مستندسازی و اولویت‌بندی (ریاست: روابط عمومی ادارات).

 

ارزیابی بر اساس ۸۰ شاخص در ۹ حوزه، با تأکید بر شواهد و مشارکت مردمی (از شورای محلی تا داوطلبان سلامت).

 

 

محجوب با اشاره به نمونه‌های موفق مانند مراغه (با جاده‌های تندرستی و پارک‌های ترافیکی در مدارس)، گفت: ما در خوزستان ظرفیت‌های پراکنده‌ای مانند جاده ساحلی داریم، اما باید آن‌ها را یکپارچه کنیم. این برنامه مردم‌محور است و با افزایش آگاهی، مطالبه‌گری شهروندان را تقویت می‌کند.

 

 

 

چالش‌ها و گام‌های بعدی:

 

نیاز به نیازسنجی مبتنی بر استانداردهای WHO و تأمین منابع مالی از سازمان‌های دولتی و غیردولتی.

 

تأکید بر تسهیل‌گران قوی و حضور مدیران برای مطالبه‌گری در کمیته‌ها.

 

محجوب هشدار داد: بدون مشارکت همه بخش‌ها، از جمله وزارت کشور و استانداری، نمی‌توانیم بی‌عدالتی‌های سلامت را رفع کنیم.

 

وی افزود: گسترش این برنامه به دلیل اثبات‌شده بودن آن در تقویت مشارکت جامعه و کاهش اثرات منفی عوامل اجتماعی بر سلامت است.

 

 

 محجوب در پایان اعلام کرد که ارزیابی خارجی برای شهرهای خوزستان در حال پیگیری است و از همه سازمان‌ها دعوت به همکاری کرد تا خوزستان الگویی برای سایر استان‌ها شود.

گفتنی است:این جلسه پیرو بخشی از تلاش‌های وزارت بهداشت برای معرفی حداقل یک شهر سالم در هر استان برگزار شد.

 

 

 

بیشتر بدانید:

تاریخچه و اهمیت برنامه:

 

برنامه شهر سالم نخستین بار در سال ۱۹۸۴ در تورنتو کانادا به صورت آزمایشی در یک محله کوچک اجرا شد و با موفقیت در کنترل مسائل اجتماعی و سلامت، در سال ۱۹۸۶ توسط WHO جهانی شد.

 

در ایران، از سال ۱۳۷۰ با سمپوزیوم شهر سالم آغاز گردید و مدل آزمایشی در منطقه جنوب تهران پیاده‌سازی شد. از سال ۱۴۰۱، شبکه ملی شهر سالم تشکیل شده و اکنون ۲۰ شهر متقاضی هستند.

 

تنها شهرهای سهند و مراغه گواهینامه بین‌المللی دریافت کرده‌اند، و جلفا در مرحله ارزیابی قرار دارد.