معاونت بهداشت

به گزارش روابط عمومی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، فروغ عراقی کارشناس  گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای غیر واگیر مرکز بهداشت استان خوزستان گفت: آسم یکی از شایع ترین بیماری های مزمن غیرواگیر و یکی از معضلات اصلی نظام سلامت در بسیاری از کشورهای دنیا و ازجمله کشور ما است که بیش از 260 میلیون نفر را در دنیا مبتلا کرده است ومسئول بیش از 450هزار مرگ در سال در سراسر جهان است که بیشتر آن ها قابل پیشگیری هستند. 

 

وی افزود: متاسفانه شیوع این بیماری در جهان رو به افزایش می باشد.  در کشور ما بر اساس آخرین مطالعات، شیوع علایم آسم در کودکان حدود 11درصد و در بالغین 9درصد، می باشد، که البته در کلان شهرها و شهرهای دارای آلودگی هوا به مراتب بیشتر است.

 

وی با بیان اینکه؛ بیماری آسم یکی از علل اصلی غیبت از مدرسه و محل کارمحسوب میشود؛ ادامه داد: از هر 30  نفر دانش آموز در یک کلاس درس 2تا 3  نفر مبتلا به آسم می باشند. بیماری آسم هزینه های قابل توجهی را به صورت مستقیم و غیر مستقیم به بیماران، خانواده های آنان و نظام سلامت کشورتحمیل می کند.

وی یادآور شد: تنها 10درصد از مبتلایان به آسم دچار آسم شدید می باشند، اما همین گروه از بیماران هستند که بیش از50درصد از کل هزینه های مستقیم و غیر مستقیم درمان این بیماری را به خود اختصاص داده اند. بنابراین با کنترل مطلوب این بیماری علاوه بر ارتقا کیفیت زندگی بیمار، می توان هزینه های ناشی از این بیماری را به میزان قابل توجهی کاهش داد.

 

اهمیت شناخت و تشخیص بیماری آسم

عراقی گفت: آسم انسداد برگشت پذیر راه های هوایی است که ناشی ازالتهاب  مزمن و پاسخ دهی بیش از حد راه های هوایی می باشد.آسم یک بیماری التهابی مزمن و غیرواگیر راه های هوایی است که در آن بیمار دچار علایمی مثل:

سرفهتنگی نفسخس خس سینهاحساس فشار بر روی قفسه سینه می شود، هر چند که ممکن است همه این علایم با هم اتفاق وجود نداشته باشد.

 

در آسم چه اتفاقی می افتد ؟

 

وی خاطر نشان کرد: لوله های برونشی بیماران مبتلا به آسم منقبض می شود.

از آنجایی که انجام عمل دم وبازدم از میان این لوله های باریک مشکل می باشد،بیماران مبتلا به آسم دچارعلائم میشوند.

علایم بیماری آسم

علایم شایع بیماری آسم شامل این موارد است:

 .1سرفه (به خصوص شبانه)

 .2خس خس سینه

 .3تنگی نفس

 .4گرفتگی سینه

این علائم غیراختصاصی هستند و گاهی اوقات تشخیص آسم از سایربیماری های تنفسی دشوار است.

1-سرفه:

شایع ترین علت سرفه مزمن در کودکان بالای سه سال،آسم است، حتی اگر همراه با خس خس سینه نباشد.

 سرفه معمولا خشک است اما ممکن است خلطی باشد.هنگامی که سرفه خلطی باشد، خلط شفاف یا سفید رنگ است.

سرفه در پاسخ به تماس های خاص (مانند هوای سرد، ورزش، خندیدن، قرار گرفتن در معرض آلرژن یا گریه) تشدید می شودو شبها بیشتر است.

سرفه ای که بیش از سه هفته طول بکشد باید شک ابتلا به آسم را افزایش دهد.

اگرچه خس خس کردن علامت بارز آسم در نظر گرفته می شود،سرفه اغلب تنها شکایت بیماران است.

2-خس خس سینه :

در بسیاری از موارد، کلمه "خس خس سینه" به عنوان یک اصطلاح کلی برای توصیف تنفس پر سر و صدا استفاده می شود.

محتمل ترین تشخیص در کودکان مبتلا به خس خس مکرر، آسم است.

سایر بیماری ها می توانند با خس خس سینه در دوران کودکی تظاهرکنند.

بیماران مبتلا به آسم ممکن است خس خس نداشته باشند.

عوامل محرک تشدید آسم

 

کارشناس گروه پیشگیری و مبارزه با بیماریهای غیر واگیر مرکز بهداشت استان عوامل محرک تشدید آسم را بدین شرح عنوان کرد:

• عفونتهای تنفسی فوقانی (مثل سرماخوردگی)
• آلرژن ها(ذرات گرد و غبار، ذرات ناشی از حیوانات خانگی، کپک و )...
• مواد تحریک کننده (سیگار، آلودگی های هوا)
• داروها (بلوک کننده های بتا و )..
• غذاهای حاوی مواد نگهدارنده(سولفیت و )...
• عوامل غیر اختصاصی (احساسات و هیجانها، هوای سرد، ورزش، بیماری ریفلاکس)

چه چیزهایی آلرژی ایجاد می کنند؟

 

او می گوید: اگرچه صدها ماده ی معمولی می توانند آغازگر واکنش آلرژیک باشند، موادی که شایعتر هستند شامل این مواد هستند:

• غذاها و داروها
• مواد شیمیایی صنعتی
• پروتئینهای حیوانی و مواد دفعی حیوانات
• دانه ی گرده گیاهان
• گرد و غبار
• سوسکها
• کپک ها
• پر پرندگان

نکات کلیدی برای تشخیص آسم

• علائم در شب رخ می دهد یا بدتر می شود.
• علائم در حضور مواردی مانند عفونت های ویروسی، بوی تند، ورزش و غیره رخ می دهد یا بدتر می شود.
• علائم با استفاده از اسپری سالبوتامول کاهش می یابد.
• بیشتر بدانید: 

 

 

ویژگی هایی که تشخیصی غیر از آسم را پیشنهاد می کنند:

• پاسخ ضعیف به داروهای آسم
• شروع علائم از بدو تولد یا بعد از  50سالگی
• خس خس سینه همراه با تغذیه
• افزایش وزن نامناسب
• عفونت های مکرر
• سابقه خفگی بدنبال جسم خارجی بلع شده
• علایم پایدار و یکنواخت تشخیص

تایید تشخیص آسم بر اساس سه عنصر کلیدی زیر است:

• سابقه علائم متناوب آسم به اضافه یافته های معاینه فیزیکی
• نمایش محدودیت جریان هوای بازدمی، ترجیحاً با اسپیرومتری
• رد تشخیص های دیگر

اقدامات تشخیصی

• رادیوگرافی قفسه سینه
• اسپیرومتری (تست ریه)
• تست آلرژی
• تست های آزمایشگاهی آلرژی (RAST)
• سی تی اسکن

کودک مبتلا به آسم کنترل شده باید:

• خواب راحت شبانه داشته باشد.
• هر روز به مدرسه برود.
• قادر به شرکت در فعالیتهای دسته جمعی و ورزش باشد.

روش های تشخیصی آسم:یکی از مهمترین ارکان تشخیص آسم، سابقه پزشکی و شرح حال بیمار است.نکات مهم که نیاز به معاینه و ویزیت پزشک دارد:سرفه های طولانی بیش از 4هفتهخس خس سینه مکررتنگی نفس عود کنندهسرفه در حین فعالیت و ...رادیوگرافی قفسه سینهبنا به تشخیص پزشک درخواست میشود و نیاز نیست در هر بار مراجعه به پزشک انجام شود.آزمایشات:در صورت شک به سایر بیماری ها یا عفونت ها طبق نظر پزشکتست های تنفسی:پیک فلومتریاسپیرومتریاسپیرومتری به منظور ارزیابی عملکرد ریه ها در تشخیص بیماری آسم برای کودکان بالای 6سال قابل انجام است.

درمان آسم :• تحقق اهداف درمانی و کنترل کامل بیماری آسم برپایه اصول زیر صورت میگیرد:• الف- آموزش مداوم بیماران برای مشارکت فعال در درمان آسم• ب- پرهیز از برخورد با مواد آلرژن و حساسیت زا، آلاینده ها و به ویژه دود سیگار• پیشگیری نوع اول، دوم و سوم• ج- تعیین برنامه درمانی• - درمان دارویی• - درمانهای غیردارویی (تغذیه، ورزش،.)..• - وسایل کمک درمانی• د- پیگیری، مراقبت و پایش بیماران براساس سطح کنترل بیماری

 

 

 

گفتنی است:

بزرگداشت روز جهانی آسم اولین سه شنبه ماه «می» ، مصادف با 16اردیبهشت سال 1404با شعار((امکان دسترسی به داروهای استنشاقی آسم برای همه بیماران)) می باشد.

 به همین مناسبت و به منظور پیشگیری ،کنترل و مراقبت هرچه موثرتر این بیماری  این معاونت نسبت به برنامه ریزی ،مدیریت  و اجرای فعالیت ها و همچنین تهیه و تولید رسانه های آموزشی مرتبط با شعار اعلام شده ،اقدام نموده و ترتیبی اتخاذ گردیده است تا ضمن افزایش آگاهی آحاد جامعه و حساس سازی سیاست گزاران و مدیران سلامت ، پرسنل مراکز نیز نسبت به متون آموزشی و محتوای شعار مطلع گردیده ودر جهت ارتقاء دانش گروه های در معرض خطر ، به ویژه بیماران و خانواده های ایشان تلاش نمایند .